ประเพณีบุญคูณลาน เป็นประเพณีของคนชาวภาคอีสาน มักจะทำหลังจากการทำนาเสร็จ เพื่อให้เป็นสิริมงคลแก่ข้าวในลานของตัวเอง และ LOTTOSOD จะพาสมาชิกทุกท่านไปรู้จักกับประเพณีที่มีการสืบทอดกันมาอย่างยาวนานของชาวภาคอีสาน ว่ามีวัฒนธรรมการใช้ชีวิตและความเป็นอยู่อย่างไร และประเพณีนี้มีความเป็นมาและมีพิธีกรรมอย่างไรบ้าง หากพร้อมแล้วก็ไปดูกันเลยค่ะ

ความเป็นมาของประเพณีบุญคูณลาน

ประเพณีนี้มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่าบุญกุ้มข้าวใหญ่ ซึ่งนิยมทำกันในเดือนยี่หรือเดือน 2 หรือเรียกอีกอย่างได้ว่าบุญเดือนยี่ เป็นประเพณีดั้งเดิมของชาวภาคอีสานหลังจากที่ทำนาเสร็จนั้นชาวภาคอีสานจะมีประเพณีทำบุญร่วมกันเพื่อให้เกิดเป็นสิริมงคลแก่ข้าวในลานของตน คำว่าคูณหมายความว่าเพิ่ม ส่วนคำว่าร้านนั้นหมายถึงสนามที่ใช้นวดข้าว

วิธีการทำลาน

คือการดายหญ้าในผืนนาเพื่อปรับพื้นให้เรียบร้อย แล้วเทลานราดด้วยมูลกระบือ ผสมน้ำแล้วปล่อยให้แห้ง แล้วก็นำเข้าที่เขียวแล้วมัดเป็นฟ่อน ลำเลียงมากองไว้ที่ลาน เรียกว่าลอมข้าว เพื่อเตรียมนวดข้าวหรือที่เรียกว่าตีข้าว การทำบุญคุณลานไม่ได้ทำที่วัดแต่ทำที่ลานข้าว

มูลเหตุในการทำบุญคูณลาน

หลังจากที่ชาวนานั้นทำนาเสร็จเรียบร้อย ก่อนที่จะลำเลียงข้าวขึ้นเล้าหรือยุ้ง มักจะทำบุญให้ทานเสียก่อน มีความเชื่อมั่นในอานิสงส์ทำบุญคุณลานเล่าไว้ในพระธรรมบทว่า เมื่อครั้งพระศาสนาของพระกัสสปะสัมมาสัมพุทธเจ้า มีพี่น้อง 2 คนทำนาในที่แห่งเดียวกันเวลาข้าวเป็นน้ำนม ผู้เป็นน้องชายนั้นได้ชวนพี่ทำข้าวมธุปลาญาติถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ โดยมีพระพุทธเจ้าเป็นประธาน ส่วนพี่ชายไม่ยอมทำด้วยจึงตกลงแบ่งที่นากันคนละส่วน เมื่อน้องชายได้มีที่นาเป็นสัดส่วนของตนแล้วนั้น ก็ได้ถวายทานข้าวที่ตนปลูกด้วยความพอใจ นับได้ถึง 9 ครั้ง

เมื่อข้าวเป็นน้ำนม เมื่อข้าวเป็นข้าวเม่า เมื่อถึงเวลาเก็บเกี่ยว เมื่อถึงเวลาจักตอกมัดข้าว เมื่อถึงเวลามัดฟ่อนข้าว เมื่อกองข้าวอยู่ในลาน เมื่อทำลอมข้าว เมื่อตีข้าวหรือนวดข้าว เวลาเก็บข้าวไว้ในเล้าหรือยุ้ง ให้ทานแต่ละครั้งจะตั้งปณิธานว่าขอให้สำเร็จพระอรหันต์ในอนาคต ครั้งมาถึงศาสนาของพระโคดมน้องชายได้เกิดเป็นบุตรพราหมณ์ มีนามว่าอัญญาโกณฑัญญะ เมื่อออกบวชเป็นพระภิกษุสงฆ์ได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์องค์แรกในพระพุทธศาสนา และได้รับการยกย่องว่าเป็นรัตตัญญู

วิธีทำบุญคุณลาน

ก่อนจะทำบุญคุณลานนั้นบรรพบุรุษได้ผูกกลอนเป็นผะหยาไว้ว่า เถิงฤดูเดือนยี่มาฮอดแล้วให้นิมนต์พระสงฆ์องค์เจ้ามาตั้งสวดมุงคุณเอาบุญคูณข้าว เข้าป่าหาไม้เฮ็ดหลัว อยากได้ไลลืมถิ่นฮีตเก่าคองเดิมเฮาเด้อ ซึ่งมีความหมายว่าเมื่อฤดูเดือนยี่มาถึงให้นิมนต์พระสงฆ์มาสวดมงคลทำบุญคูณลานข้าว ให้ไปเก็บไม้ในป่ามาทำฟืนเป็นเชื้อเพลิงอย่าได้ลืมประเพณีดั้งเดิมของเรา

การเตรียมงานบุญคูณลาน

คือการจัดหาไม้ไว้ทำฟืนสำหรับใช้ในการหุงต้มประกอบอาหาร และใช้ก่อไฟผิงให้ความอบอุ่น ปริมาณการใช้ฟืนในเดือนยี่นั้น เป็นเดือนที่หนาวที่สุดประจวบกับมีภาระที่จะต้องเก็บเกี่ยวให้เสร็จ และตีข้าวนวดข้าวให้เสร็จทันฤดู ไม่มีเวลาพอที่ไปเก็บไม้มาทำฟืนตามสะดวกได้ จึงต้องตระเตรียมหาฟืนไว้ให้มากพอที่จะใช้ในฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าว

ก่อนที่จะถึงวันที่จะขนข้าวขึ้นยุ้งเจ้าภาพจะบอกบุญไปยังญาติพี่น้อง ให้มาร่วมกันฟังพระเจริญพระพุทธมนต์เย็น ก่อนที่จะถึงวันทำบุญ 1 วันการนิมนต์พระนิยมนิมนต์กันตั้งแต่ 5 รูปขึ้นไป เจ้าภาพจะวางสายสิญจน์ไปรอบๆกล่องข้าวโยงไปยังพระพุทธรูป หลังจากที่พระสวดมนต์เย็นเสร็จ จะเป็นการฟังเทศน์ 1 กัณฑ์ หลังจากฟังเทศน์เสร็จแล้วญาติๆก็จะช่วยกันทำอาหารเลี้ยงแขกที่มาร่วมงาน และเตรียมภัตตาหารเช้าไว้ถวายพระ พร้อมเตรียมอาหารสำหรับเลี้ยงญาติๆที่จะมาช่วยขนข้าวขึ้นยุ้ง และสำคัญที่สุดคือการเตรียมพานสำหรับบายศรีสู่ขวัญเพื่อทำพิธีสู่ขวัญข้าว และในตอนเช้าวันขนข้าวขึ้นยุ้ง เจ้าภาพจะทำการทำบุญตักบาตรแล้วนำน้ำมนต์ที่เหลือนำไปลดที่นาเพื่อให้เข้างอกงามในปีต่อๆไป

ในบทความหน้า เว็บหวยหุ้นจ่ายหนัก จะนำเรื่องราวสาระหน้ารู้หรือตำนานเกี่ยวกับอะไรมาฝากเพื่อนๆอีกรอติดตามกันด้วยนะคะ สำหรับวันนี้เว็บแทงหวยLOTTOSOD เว็บอันดับหนึ่งขอตัวลาไปก่อนแล้วพบกันใหม่ในบทความหน้านะคะ

ท่านที่มีความสนใจที่จะเป็นสมาชิกท่านสามารถสมัครLOTTOSODได้ง่ายๆโดยคลิกที่สมัครสมาชิก